Phong tục cưới hỏi độc đáo của người Vân Kiều ở Quảng Bình: Nét đẹp văn hóa truyền thống
Người Vân Kiều ở Quảng Bình sống dọc theo các khe suối, lưng chừng đồi thấp hoặc trong các thung lũng ven dãy Trường Sơn Đông, họ làm rẫy và ruộng nước. Hôn nhân của người Vân Kiều theo chế độ một vợ một chồng.
Người Vân Kiều ở Quảng Bình sinh sống dọc theo khe suối, lưng chừng đồi thấp hoặc trong các thung lũng màu mỡ ven dãy Trường Sơn Đông. Nơi đây, họ chủ yếu dựa vào nghề làm rẫy và ruộng nước để sinh sống. Hôn nhân của người Vân Kiều theo chế độ một vợ một chồng, nhưng mang đậm bản sắc riêng biệt.
Phong tục cưới Vân Kiều Quảng Bình
Đôi tình nhân người Vân Kiều
Khám phá Quảng Bình với giá ưu đãi, xem ngay danh sách các khách sạn hấp dẫn!
Theo già làng Hồ Ai, ở bản Khe Cát, xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh, nét văn hóa truyền thống của người Vân Kiều thể hiện rõ nét trong nghi thức “đi sim”. Đây là dịp để trai gái đến tuổi trưởng thành tụ họp tại nhà xu, cùng tham gia các hoạt động cộng đồng, giao lưu văn nghệ. Tiếng sáo kalui, điệu tà riêng, những bài dân ca du dương là cầu nối cho trai gái thể hiện tình cảm, giao duyên, hẹn hò bên bờ sông, suối hay những chiếc chòi trên rẫy.
Phong tục cưới Vân Kiều Quảng Bình
Lễ rước dâu
Trong văn hóa Vân Kiều, tình yêu và hôn nhân đều tuân theo những nghi thức cổ xưa, nghiêm ngặt. Lần hẹn hò đầu tiên, chàng trai thường mang theo những món quà nhỏ như vòng bạc hay chuỗi cườm để tặng nàng. Việc nàng nhận quà được xem như một lời chấp thuận, mở đầu cho mối lương duyên. Sau một thời gian tìm hiểu, chàng trai sẽ nhờ người mai mối, thường là một người có uy tín trong bản làng, nói chuyện với gia đình hai bên về nguyện vọng của họ. Gia đình hai bên sẽ họp bàn, cân nhắc mối lương duyên này.
Điều đặc biệt trong văn hóa Vân Kiều là luật lệ hôn nhân nghiêm ngặt, cấm kết hôn giữa những người cùng họ, dù chỉ là tình yêu. Vi phạm điều luật này sẽ dẫn đến những hình phạt nặng nề và thậm chí là bị đuổi khỏi làng.
Phong tục cưới Vân Kiều Quảng Bình
Không thể thiếu chóe rượu cần
Tục cưới của người Vân Kiều tại bản Eo Bù – Chút Mút, xã Lâm Thuỷ, huyện Lệ Thuỷ, như lời kể của vợ chồng ông Hồ Xừng, diễn ra qua các lễ chính. Sau khi hai gia đình đồng ý cho con cái kết hôn, nhà trai sẽ tiến hành “bỏ của” (đò văn). Lễ này thể hiện sự nghiêm túc của nhà trai khi họ phải mang đến nhà gái nhiều vật dụng như khăn, vải, tiền,… để xin phép kết hôn. Đồng thời, nghi thức này cũng chính thức thông báo cho họ hàng hai bên biết về lễ cưới sắp tới. Tiếp đến là lễ hỏi (pta benl), khi đã chọn được ngày tốt, ông mối cùng gia đình nhà trai sẽ mang lễ vật gồm lợn, gà, rượu, gạo nếp, gạo tẻ và tiền (số lượng tùy theo điều kiện mỗi gia đình) đến nhà gái. Cuối cùng, hai bên gia đình sẽ cùng lựa chọn ngày tốt để tổ chức lễ cưới.
Phong tục cưới Vân Kiều Quảng Bình
…… và nhảy múa
Khám phá các khách sạn giá rẻ, chất lượng tại Quảng Bình.
Theo truyền thống của người Vân Kiều, lễ cưới (rưh penl) diễn ra theo đúng ngày giờ đã định. Vào ngày trọng đại ấy, gia đình nhà trai mang lễ vật đến nhà gái, gồm những vật phẩm không thể thiếu như cây kiếm, nồi đồng, vòng cườm đeo cổ, nén bạc trắng, cùng với lễ vật tiền cưới và các loại vật phẩm khác như lợn gà, gạo nếp, gạo tẻ… để nhà gái tổ chức tiệc chiêu đãi bà con dân bản. Khi đoàn dẫn lễ nhà trai đến, bố, ông cậu và chú bác của cô gái xuống nhà đón tiếp và nhận lễ. Sau khi nhận lễ, gia đình nhà gái làm lễ cúng tổ tiên, chính thức chào đón chàng trai trở thành con rể trong gia đình. Sau lễ cúng tổ tiên, đoàn dẫn lễ của nhà trai mới được phép bước lên nhà.
Tối hôm đó, đoàn nhà trai lưu lại bên nhà gái, cùng nhau ăn uống vui vẻ, chuẩn bị cho lễ đón dâu vào sáng hôm sau. Nhà trai thường dẫn lễ vào ngày lẻ hôm trước, để ngày hôm sau đón dâu là ngày chẵn, thường là những ngày 14, 18, 22, 26, những ngày được người Vân Kiều xem là những ngày tốt lành, mang đến hạnh phúc viên mãn cho đôi bạn trẻ.
Sáng hôm sau, đoàn nhà trai xin phép nhà gái đón dâu (lễ pưh axuôi). Khi cô gái về đến nhà chồng, mẹ chồng bước xuống cầu thang, dắt tay cô dâu mới lên nhà. Lên đến cuối cầu thang, mẹ chồng múc một gáo nước làm lễ rửa chân cho cô dâu (riêu adâng kumăn). Lễ rửa chân mang ý nghĩa xua đi những điều không may mắn, cầu mong sự may mắn, sức khỏe và tâm an cho cô dâu khi về nhà chồng.
Người con dâu mới về nhà không được bước thẳng vào cửa chính gian, mà phải đi vòng theo lối cửa phụ đến cạnh bếp lửa để người mẹ chồng làm lễ bắc bếp (mưchut kơpet). Lễ bắc bếp nhằm thông báo với Giàng Bếp (thần bếp lửa) về sự hiện diện của con dâu mới, đồng thời cũng là sự chuyển giao công việc gia đình, việc nội trợ, bếp núc từ mẹ chồng cho con dâu. Trước đó, nhà trai đã chuẩn bị sẵn một mâm cỗ gồm 1 gà trống, 1 gà mái, 1 mâm xôi, 1 chai rượu để làm lễ cúng tổ tiên.
Phong tục cưới Vân Kiều Quảng Bình
Một nghi thức trong lễ cưới
Khám phá Quảng Bình với những tour du lịch hấp dẫn, xem thêm tại đây!
Trong văn hóa của người Vân Kiều, việc kết hôn không chỉ là sự kết hợp giữa hai cá nhân mà còn là sự kết nối giữa hai dòng họ. Sau lễ cưới truyền thống, để được chính thức công nhận là thành viên trong gia đình nhà chồng, người con gái phải trải qua một nghi lễ quan trọng gọi là “lễ khơi” (koil). Lễ khơi thường được tổ chức khi đôi vợ chồng đã ổn định về kinh tế và được coi là nghi lễ bắt buộc trong hôn nhân của người Vân Kiều. Tuy nhiên, thời gian và nghi thức tổ chức lễ khơi có thể linh hoạt tùy thuộc vào điều kiện của từng gia đình.
Cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư và thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội đã góp phần tích cực nâng cao đời sống văn hóa của người Vân Kiều. Nét đẹp văn hóa truyền thống được gìn giữ, đồng thời, những nhân tố mới xuất hiện trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình đã góp phần tạo nên một diện mạo mới, đầy hứa hẹn cho văn hóa của tộc người này.
Tục cưới của người Vân Kiều ở Quảng Bình độc đáo với nghi lễ truyền thống, thể hiện sự tôn trọng tổ tiên, mong cầu hạnh phúc cho đôi trẻ.
Tục cưới của người Vân Kiều ở Quảng Bình là một nghi lễ truyền thống độc đáo, bao gồm các hoạt động phong phú từ khâu chuẩn bị cho đến lễ rước dâu và lễ cưới. Từ việc lựa chọn trang phục truyền thống, bày biện mâm lễ vật, đến các nghi thức cúng bái, mỗi bước đều thể hiện nét văn hóa đặc sắc của người Vân Kiều.
Bạn muốn tìm hiểu về những nghi lễ truyền thống trong đám cưới của người Vân Kiều?
Đám cưới Vân Kiều rực rỡ với nhiều nghi lễ truyền thống, từ nghi thức rước dâu, đón dâu, đưa dâu, tạ ơn, cúng tế đến lễ đốt pháo, đánh trống và múa sạp.
Lễ cưới của người Vân Kiều mang những nét đặc trưng riêng biệt, thể hiện văn hóa độc đáo và truyền thống lâu đời của cộng đồng.
Lễ cưới người Vân Kiều toát lên vẻ trang trọng, nghiêm túc, đậm nét văn hóa truyền thống. Hôn lễ không chỉ là nghi thức thiêng liêng, mà còn là dịp thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn kết cộng đồng, vun đắp tình cảm gia đình, bạn bè.
Đám cưới người Vân Kiều thường có những món ăn truyền thống độc đáo nào?
Đám cưới Vân Kiều tưng bừng với đủ món ngon truyền thống: cơm lam thơm dẻo, thịt heo quay vàng óng, gà nướng thơm lừng, cá nướng đậm đà, canh chua chua cay, rau muống xào tỏi giòn ngon, đậu hủ chiên nóng hổi, bánh tráng nướng giòn tan cùng rượu cần nồng nàn.
Lễ cưới của người Vân Kiều diễn ra vào thời điểm nào trong năm?
Người Vân Kiều thường tổ chức đám cưới vào mùa xuân hoặc mùa thu, khi thời tiết ôn hòa, thuận lợi cho các lễ nghi ngoài trời, mang đến không khí vui tươi, ấm áp cho ngày trọng đại.